İnsan, doğduğu andan itibaren hep bir yolculuk içindedir. Bu hayat yolculuğu bazen düz ve rahat yollarda ilerlediği gibi bazen de zor ve engebeli yollarda ilerleyebilir. Hayat yolculuğunda adımlarını atarken örnek alacağı bir kişinin varlığı yolcuya güç verir, yolculuğunu kolaylaştırır ve sağlam adımlarla yürümesine vesile olur.
Örnek almak neden bu kadar etkilidir? Çünkü her insan, örnek almaya meyillidir. Hayatımızda örnek aldığımız kişiler farkına varmasak da hayatımıza yön vermektedir. Maruz kaldığımız şahsiyetler çoğaldıkça örneklik yelpazesi de çoğalacaktır. Okunulan kitaplar, dinlenilen videolar, arkadaş çevresi vs. bu örnekliğin çeşitlendiği diğer noktalardır.
Hayat yolculuğunda kaybolmamızı engelleyecek ve şahsiyetimizin oluşmasında etkili olacak örneği nasıl seçmeli, kararlarımızı hangi kriterlere göre vermeliyiz?
KİMİ ÖRNEK ALACAĞIZ?
Birçok sorumuzun cevabını O’nda bulduğumuz gibi bu sorumuzun cevabı da bizleri O’na götürmektedir. Dünya ve ahiret yolculuğumuzda sağlam adımlarla ilerleyebilmemiz için takip etmemiz gereken kişi, Sevgili Peygamberimizdir (Sallallahu Aleyhi ve Sellem).
Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), doğruluğu Rabbimiz tarafından doğrulanmış bir yol üzerindedir. Rabbimiz Peygamberimiz için şöyle buyurmaktadır: “Dosdoğru bir yol üzerindesin.”[1]
Başka bir ayette Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) “üsve-i hasene/en güzel örnek” olarak tarif edilmiştir. Rabbimiz şöyle buyurmaktadır: “İçinizden Allah’ın lütfuna inananlar ve ahiret gününe umut bağlayanlar, Allah’ı çokça ananlar için hiç şüphe yok ki Resulullah’ta güzel bir örneklik vardır.”[2] Yine Rabbimiz Peygamberimizi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) etrafını aydınlatan bir ışık olarak tanımlamış ve şöyle buyurmuştur: “Ey Peygamber, seni Allah’a çağırıcı ve etrafını aydınlatan bir ışık olarak gönderdik.”[3]
O’nun (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), bizlere en güzel örnek olmasının hikmetlerinden birisi Kur’an ahlâkı ile donanmış olmasıdır. Aişe (Radıyallahu Anha) Peygamber Efendimiz için şöyle söylemiştir: “O’nun ahlâkı Kur’an’dı.”[4]
O’nun emrettiklerinde de sakındırdıklarında da hayırlar vardır. Nitekim O’nun sakındırdıklarını Allah sakındırmış, O’nun emrettiklerini Allah emretmiştir. Rabbimiz bu konu hakkında şöyle buyurmuştur: “Peygamber size ne verdiyse onu alın ve size neyi yasaklamışsa ondan kaçının.”[5]
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), yanında bulunan kişilere kötü davranmaz, aynı zamanda onlara her zaman sabır ve anlayışla yaklaşırdı. O’nun yanında on yıl boyunca kalan Enes b. Malik (Radıyallahu Anh) şöyle demiştir: “Ben Peygamber’e on sene hizmet ettim. Bir defa olsun bana ‘Öf!’ demedi. Yaptığım bir şey için ‘Bunu neden yaptın?’ veya yapmadığım bir iş için de ‘Neden böyle yapmadın?’ demedi.”[6]
Son olarak Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), “Sen elbette yüce bir ahlâk üzeresin.”[7] ayetinde buyrulduğu gibi güzel ahlâk üzere gönderilmiştir. O’nda Müslüman bir bireyin hayatını yönlendirmesi için gerekli tüm soruların cevapları vardır. O’nun hayatına bakmak hem iyi bir insan hem de iyi bir Müslüman olmak için yeterlidir.
Nebevî ahlâkla şekillenmek Allah’a ve ahiret gününe inanan her mü’min için şereftir. Resulullah’ın (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) hayatı bizler için sadece tarihî bir serüven değil olmazsa olmazımız, rehberimiz, haritamız ve önümüzü aydınlatacak ışığımızdır. O’nun hayatını okumak ve öğrenmek, onunla nefes alıp vermektir.
NEREDEN ÖĞRENECEĞİZ?
Siyer kitapları, Peygamberimizin (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) hayatını öğrenmek için bizlere yardımcı kaynaklardır. Siyer okumak, her hareketi Allah Teâlâ tarafından izlenen Resulullah’ı örnek almak için atılan en güzel adımlardan biridir.
“Siyer” kelimesi, davranış, hâl, yol, âdet, bir kimsenin ahlâkı, seciyesi ve hayat hikâyesi” gibi anlamlara gelen “sîret” kelimesinin çoğuludur. Sîret ve siyer kelimeleri Peygamber’in hayatı, O’nun hayatını konu edinen bilim dalı ve bu dalda yazılan eserler için terim olarak kullanılmıştır.
Müslümanlar tarafından tarihî süreç göz önüne alınarak bu denli ayrıntılı ve titizlikle araştırılan ilk şahsiyet Peygamberimizdir. (Sallallahu Aleyhi ve Sellem). Peygamberimizin doğumundan vefatına kadar her anını usta bir incelikle araştırılmış ve nakledilmiştir. Kur’an ve hadis kaynaklarında genel olarak bahsedilse de O’nun hayatı hakkında ayrıntılı bilgiyi bizlere siyer kitapları sunmaktadır. Siyeri geniş çaplı olarak araştıran ve bize sunan mütefekkir yazarlarımızdan biri olan Ali Muhammed Sallabî’nin yazmış olduğu Siyer-i Nebi kitabı bu türe örnek olarak verilebilecek kıymetli bir eserdir.
SİYER-İ NEBÎ İLE TANIŞMAK
Günümüzde hem âlim hem de politikacı olarak bilinen Ali Muhammed Sallabî, 1963 yılında Libya’da hayata gözlerini açmıştır. Libya’da doğup büyüyen Sallabî, tüm tahsil hayatını da bu ülkede geçirmiştir. Birçok İslâmî eseri okuyucu ile buluşturan ve önemli bir okuyucu kitlesi elde eden Sallabî, aynı zamanda siyasî hayatında da son derece önemli adımlar atmış, 2011 yılında Libya’da bir parti kurmuştur.
Müellif, okuyucunun siyer konularına tamamen vakıf olacağı şekilde kitabını yazmıştır. Yakın tarihte yazılan kitapların faydalı fakat kısa olduğunu ve Resulullah’ın (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) her anını kapsamadığını, bunun sonucunda da kısır bir siyer bilgisinin oluşacağını öne sürerek Peygamberimizin hayatını daha ayrıntılı anlatan bu kitabını biz değerli okuyucularına sunmuştur.
Ele aldığı her konunun sonuna “Dersler ve İbretler” kısmı koymuş, okunulan bilgilerin zihinde pekiştirilmesini sağlamıştır. Bu dersler bölümü ile olaylara tarihî bir anekdot ile bakılmasının önüne geçmeye gayret etmiştir. Nitekim müellif “Dersler ve İbretler” kısmını yazarken eski ve yeni siyer yazıları arasındaki farkı tespit edip zikredilmeyen yerleri de bahse konu etmiştir.
Siyer-i Nebî kitabını okuyan okuyucu hayatı boyunca yol göstericisi olan Resulullah’ın (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) hayatını ayrıntılı bir şekilde öğrenmiş olacaktır.
[1] Yasin Suresi 4
[2] Ahzab Suresi 21
[3] Ahzab Suresi 46
[4] Ebu Davud, “Tatavvu’”, 26
[5] Haşr Suresi 7
[6] Müslim, “Fedail”, 51
[7] Kalem Suresi 4
