Eser: Mîzânu’l-Hak fî İhtiyâri’l-Ehakk / İslâm’da Tenkit ve Tartışma Usulü
Yazar: Kâtip Çelebi
Sadeleştirenler: Prof. Dr. Süleyman Uludağ – Prof. Dr. Mustafa Kara
Yayınevi: Marifet Yayınları
1609’da İstanbul’da doğan, Hacı Halife ya da Hacı Kalfa lakaplarıyla da tanınan Kâtip Çelebi, pek çok ilimle iştigal ederek eserler neşreden bir âlimdir. O, Mîzânu’l-Hak fî İhtiyâri’l-Ehakk adlı eserini 1656’da, döneminin farklı düşüncelerini ve topluma etki eden otoriteleri temsil eden iki tarafın halk arasında fitne oluşturacak şekildeki görüşlerini uzlaştırma, ihtilaflı meselelerine çözüm getirme gayesiyle telif etmiştir. Medrese-tekke, müderris-şeyh veya molla-derviş (ç)atışması da denebilecek şekilde dönemin iki zıt kutbunu temsil eden Halvetiye Tarikatı mensubu Sivâsî Efendi ve İmam Birgivî Hazretleri’nin talebelerinden Kadızâde arasındaki tegannî (müzik), tütün, kabir ziyareti, Regaib, Berat, Kadir Gecesi namazları gibi çeşitli meselelerdeki görüşler, bugün de çeşitli yönleriyle tartışılan bu hususların o dönemdeki etkilerini resmeden ve bugünü anlamaya da yardımcı nitelikte birer örnektir. Kâtip Çelebi bu aktarımlarında orta yolu bulmaya çalışan bir usul ve üslup takip etse de çoğunlukla -kendi meşrebine daha yakın olan Sivâsî Efendi’nin görüşlerini haklı bulmuş, tercih etmiştir.
Bursa Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyeleri olan Prof. Dr. Süleyman Uludağ ve Prof. Dr. Mustafa Kara, daha önce yayımlanan neşirlerden farklı olarak araştırmacılara eserle ilgili akademik literatür ve özlü olarak değerlendirme bulacakları genişçe bir “Giriş” bölümü sunmakta, eserin sonunda ise orijinal Mîzânu’l-Hak ilavesiyle okuyucuyu buluşturmaktadır. İslâmî İlimlerle ve İslâm geleneğiyle ilgili her talebenin ve okuyucunun ilgisini bekleyen eser, klasik eserle akademik yöntem ve içeriği mezceden güzel örneklerden biridir.
