UNESCO’nun iki yılda bir yayınlanan 2024-2025 küresel eğitim izleme raporuna göre, Eğitimde Liderlik konusunda Afrika üniversitelerinde kadınların üst düzey liderlik pozisyonlarında oldukça ger planda olduğu bildirilmektedir. Özellikle sahra altı Afrika ülkelerinde bu durumun çok daha belirgin olduğu görülmektedir.
31 Ekim 2024’te yayınlanan raporda, örneğin Gana’da kamu üniversitelerindeki profesörlerin yalnızca %8’inin, Etiyopya’da doçentlerin yalnızca %15’inin kadın, kadın rektörlerinin oranının ise %3,3 olduğu bildirilmektedir.
Afrika bölgesinde, kadınların niçin liderlik pozisyonlarına atanamadığına bakıldığında engellerin, kültürel değerler, toplumsal bakış açısı ve kadınların eğitime daha sınırlı erişimi olduğu söyleniyor. Ayrıca iş-aile hayatında devam eden zorluklar, ağ kurma fırsatlarının eksikliği ve adil olmayan terfi politikaları gösteriliyor.
Son 20 yılda, Afrika’da üniversite sayısının artması, yükseköğretime erişimin kolaylaşmasına rağmen bazı Afrika ülkelerinde yükseköğretimde hiç kadın lider bulunmamaktadır.
UNESCO bu konuda kadın-erkek fırsat eşitliği kültürünün teşvik edilmesi, ayrıca aile dostu ve tüm akademik kariyer aşamalarında kadınların çalışma programlarına esneklik kazandırılması görüşlerini savunmaktadır. Afrika’da gelecekteki yükseköğrenim, liderlik rolleri için işe alım kaynağı olabilecek. Doktora programlarında kadın öğrencilerinin sayısının artırılması önerilmektedir.
UNESCO eğitimde özverili ve vizyoner liderliğin önemini vurgulamaktadır. Bu raporda ayrıca Afrika ülkeleri ve küçük ada devletleri için özellikle bilim, mühendislik, eğitim teknolojisi ve ekonomi alanlarında burslar vermenin önemine de değinmektedir.
Fransa ve Almanya, resmi kalkınma yardım programları aracılığıyla Afrikalı öğrenciler için büyük destekler sağlamaktadırlar. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD), kalkınma yardım komitesi arasında; Macaristan, İngiltere ve Portekiz ana bağışçılar olarak yer almaktadır. Ayrıca, Türkiye, Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerde Afrikalı öğrenciler için burslar sağlamaktadırlar.
Dil tercihi ve tarihi bağlar Afrikalı öğrencilerin yükseköğretim için Fransa’yı tercih ettiği gözlenmiştir. Fransa, son yıllarda, Sahra altı Afrika’da 60.000; Kuzey Afrika’dan 70.000’den fazla öğrenciye ev sahipliği yapmıştır.
(University World News, Wachira Kigotho, 07 Kasım 2024 tarihli yazıdan yararlanılmıştır.)
