Cumartesi, Mayıs 17, 2025

Bir Hanımefendinin El Kitabı

Sümeyye Usluoğlu
Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi-İslâmî İlimler

Paylaş

Son yüzyılın en trend konularından biridir kadın. Her kesimin kendi zaviyesinde kendi doğrularıyla ölçtüğü bir “problem”dir.  Kadın kimdir, vazifesi nedir, toplumdaki yeri neresidir vb. gibi binlerce soru eşliğinde problem hâline getirilendir. Kadın, -bilhassa yaşadığımız coğrafyada- kültürel yozlaşmanın ve hedonizmin ortasında sıkışmış bir kavram olarak değerlendirilerek gerçekliğinden koparılandır.

Oysa bir şahsiyettir kadın. Kendine has özellikleri ve sıfatları ile insan varlığının yarısını oluşturur. Onu belli kalıplara sıkıştırmak veya yaratılışının sınırlarını zorlayan sıfatlar yüklemek, kendi kimliğinden ve varlığından uzaklaştırmaktadır. Bu sebeple kadın şahsiyetinden bahsederken konuyu beden ve ruh, toplum ve birey, din ve dünya eksenlerinde bir bütün hâlinde ele alınca tam bir anlam kazanmaktadır.

Prof. Dr. M. Ali el-Haşimi “hatırıma gelen emellerin en tatlılarından biri” şeklinde ifade ettiği Müslüman Kadının Şahsiyeti adlı eserinde, Kur’an ve Sünnet ışığında Müslüman kadının vasıflarını her açıdan kaleme alıp bu anlamı yakalamış, âdeta Müslüman kadınlar için bir kılavuz oluşturmuştur. “Müslüman kadının şahsiyetini ortaya koymak hususuna bu denli önem verişimin sebebi, zamanımızdaki kadının hayatında gözüme çarpan birtakım çelişkiler ve mübalağalar ile bir yanda aşırılık, öte yanda kusur ve ihmal göstermelerdir.” ifadeleriyle eseri yazma nedenini açıklayan Prof. Dr. M. Ali el-Haşimi, bu eseriyle Müslüman kadının hayatını aydınlatmayı ve Allah’ın onu yükselttiği yüce yeri kendisine tanıtmayı hedeflemiştir.

Eser toplam dokuz ana başlıktan oluşmaktadır. Her bir başlıkta karşımıza farklı bir yönüyle Müslüman bir hanımefendinin haiz olması gereken sıfatları çıkmaktadır. Yazar, kadına dair hanımefendi, şefkatli bir anne, saliha bir eş, itaatkâr bir kız ve daha nice vasfı, o vasfı taşımak için gereken ölçülerle anlatmakta; her bölümde Kur’an’dan ve hadislerden bolca istifade ederek âdeta Müslüman hanımlar için akılda soru işareti bırakmayan bir el kitabı oluşturmaktadır. Müslüman kadın kimliğini meydana getiren unsurlar en yalın şekliyle anlatılmıştır.

İFRAT VE TEFRİT

Eserde yazarın dikkat çekmek istediği önemli noktalardan biri, hanımların hayatlarında bir bütün hâlinde üstlenmeleri gereken vazife ve özelliklerin bir kısmını alıp bir kısmından imtina etmeleridir. Takvalı saliha bir kadın olup bedeninin hakkını vermeyen veya bedenine, sağlığına verdiği ehemmiyeti dinine göstermeyen, kendini ev işlerine adayıp hayırlı meclislerden mahrum eden veya dışarıdaki mesaisini ev ve ailesinden fazla tutan hanımların bu dengeden uzak hâlinden şaşkınlık ve üzüntüyle bahsetmektedir. Hâlbuki İslâm’ın insanda bir denge profili oluşturduğu, Kur’an ve sünnete vakıf olan herkes için aşikârdır.

Bu dengeyi bozan sadece kişinin gaflet ve ihmali değil elbette. Bu ifrat ve tefritin bir sebebi de doğru rehber ve kaynak edinmemektir. Birtakım insanlar kadının dünyevileştiğine değinerek onu ibadete yönlendirirken diğer asli vazifelerin görmezden gelindiği bir tablo ortaya çıkartıyor. Kendisi ve ailesi için sarfettiği çaba değersizleştiriliyor. Öte yandan birtakım insanlar da dinî vazifeleriyle meşgul olan kadını, aşırılıkla itham edip yalnız ben odaklı bir hayata teşvik ediyor. Kimi, kadını arkadaşlık, komşuluk, akrabalık gibi toplumsal kavramlardan uzaklaştırırken kimi de fedakârlık adıyla kişisel alanını, ruh beden bütünlüğünü bozuyor. Yazar bu sıkıntıları dile getirip İslâm’ın mukaddes kaynaklarının ışığında Müslüman kadın şahsiyetini ilmek ilmek dokuyor. Yazarın ifadeleriyle şunu söylemek gerekir ki, Müslüman kadının, “Sadece Kur’an-ı Kerim ve Sünnet-i Mutahhara’nın çizdiği, duygu ve düşünceleriyle, sahip olduğu ahlâk ve davranışlarıyla, seviyeli, asil, farklı bir kadın meydana getirdiği ve bunu da onda sıkı bağlanması gereken bir din kıldığı, asaletli şahsiyetini öğrenmeye başlaması gerekiyor.”

ALİ EL-HAŞİMİ KİMDİR?

Bu kıymetli eserin yazarı Prof. Dr. M. Ali el-Haşimi, 1925 yılında sabır ve mücadele diyarı, bugünlerde ümidin ve zaferin sembolü olan Suriye’de doğmuştur. Kendisi Halepli olup üniversite öncesi eğitimini de burada tamamlamıştır. 1959 yılında Şam’da Dimeşk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. 1960-1974 yılları arasında memleketi Halep’te öğretmenlik yaptı. Kahire Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde 1965 yılında yüksek lisansını, 1970 yılında da doktorasını tamamlayan yazar, Halep Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde öğretim üyeliğinde bulundu. 1974 yılından itibaren Suudi Arabistan’ın çeşitli üniversitelerinin eğitim fakültelerinde emekli olana kadar ders verdi.

  1. Ali el-Haşimi, Arap Dili ve Edebiyatı alanındaki bilimsel çalışmalarının yanı sıra çeşitli dinî eserleri de kaleme almıştır. Bunlar arasında Kuran ve Sünnet’e Göre Müslüman Şahsiyeti, Kuran ve Sünnet’e Göre Müslüman Kadın Şahsiyeti, Kuran ve Sünnet’e Göre Müslüman Toplumu isimli eserleri bütün İslâm dünyasının beğenisini toplamıştır.

İlginizi Çekebilir

İlginizi Çekebilir